Trong ngành bảo hiểm, vốn không chỉ là nền tảng tài chính mà còn là yếu tố sống còn để duy trì hoạt động, đáp ứng cam kết với khách hàng và thúc đẩy sự phát triển lâu dài. Công ty bảo hiểm hoạt động trong một môi trường đặc thù, nơi mà họ phải cân bằng giữa việc giữ tiền để chi trả quyền lợi và sử dụng tiền để tạo ra lợi nhuận. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu kỹ hơn về công ty bảo hiểm và có thể hoạt động trong ngành này hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết sau.
Vai trò của vốn đối với sự phát triển công ty
Vốn không chỉ giúp công ty bảo hiểm tồn tại mà còn là đòn bẩy để họ phát triển bền vững. Nếu công có vốn dồi dào và biết sử dụng hiệu quả sẽ giúp tạo niềm tin với khách hàng, cổ đông, đối tác. Từ đó sẽ có sự ủng hộ mạnh mẽ từ khách hàng, cổ đông hay đối tác của mình.
Trong thời đại công nghệ số như hiện nay, vốn cũng là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp có thể số hoá để đưa ra những giải pháp hữu hiệu, tiết kiệm nhân sự và thời gian.
Vốn công ty bảo hiểm đến từ đâu
Không như các công ty thuộc ngành sản xuất, mô hình kinh doanh bảo hiểm dựa vào thu tiền trước và trả sau nên nguồn vốn khá đặc biệt và thực tế cần một lượng lớn để hoạt động. Những nguồn vốn chính dưới đây mà các công ty hay dựa vào:
Phí bảo hiểm khách hàng đóng: Đây là nguồn vốn quan trọng nhất và chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu tài chính của công ty bảo hiểm. Khi một người mua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, hoặc bảo hiểm tài sản, họ phải đóng phí – có thể là một lần hoặc định kỳ hàng tháng, hàng năm. Ví dụ, một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ 20 năm có thể mang lại dòng tiền đều đặn cho công ty trong thời gian dài. Số tiền này không chỉ là nguồn thu mà còn là khoản vốn để công ty dự phòng cho các trường hợp chi trả trong tương lai. Điều thú vị là, vì khách hàng đóng phí trước, công ty có thể sử dụng số tiền này ngay cả khi chưa cần chi trả, tạo ra cơ hội đầu tư sinh lời.
Nguồn vốn đóng góp từ cổ đông: Với các công ty bảo hiểm hoạt động dưới hình thức cổ phần, vốn ban đầu thường đến từ các cổ đông sáng lập. Khi thành lập, họ góp tiền để xây dựng cơ sở vật chất, thuê nhân viên, và đáp ứng yêu cầu vốn pháp định mà luật pháp quy định. Ở Việt Nam, ví dụ, Luật Kinh doanh Bảo hiểm yêu cầu các công ty bảo hiểm phi nhân thọ phải có vốn tối thiểu 300 tỷ đồng, còn bảo hiểm nhân thọ là 600 tỷ đồng. Khoản vốn này không chỉ giúp công ty khởi nghiệp mà còn là “tấm đệm” tài chính trong những năm đầu hoạt động, khi doanh thu từ phí bảo hiểm chưa đủ lớn.
Dòng lợi nhuận từ đầu tư: Một đặc trưng nổi bật của công ty bảo hiểm là họ không giữ tiền mặt trong két mà thường xuyên đầu tư để gia tăng giá trị vốn. Các khoản đầu tư này có thể là trái phiếu chính phủ, cổ phiếu công ty lớn, bất động sản, hoặc gửi tiết kiệm ngân hàng. Lợi nhuận thu được từ đây trở thành một nguồn vốn bổ sung quan trọng. Chẳng hạn, nếu một công ty đầu tư 100 tỷ đồng vào trái phiếu với lãi suất 6%/năm, họ sẽ có thêm 6 tỷ đồng mỗi năm để tái sử dụng. Tuy nhiên, luật pháp thường giới hạn các kênh đầu tư để đảm bảo an toàn, tránh rủi ro mất vốn.
Vay nợ từ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính: Trong một số tình huống khẩn cấp, như khi cần chi trả một lượng lớn quyền lợi bảo hiểm do thiên tai hoặc sự kiện bất ngờ, công ty có thể vay ngân hàng để tăng cường thanh khoản. Đây không phải nguồn vốn chính, nhưng nó giúp công ty vượt qua giai đoạn khó khăn mà không phải rút vốn từ các khoản đầu tư dài hạn. Tuy nhiên, việc vay nợ cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh gánh nặng lãi suất.
Những nguồn khác: Một số công ty bảo hiểm quốc tế còn huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp hoặc hợp tác với các quỹ đầu tư. Dù ít phổ biến ở Việt Nam, đây là hướng đi tiềm năng khi thị trường bảo hiểm phát triển mạnh hơn trong tương lai.
Nhờ sự kết hợp giữa các nguồn này, công ty bảo hiểm có thể xây dựng một cơ cấu vốn đa dạng, vừa linh hoạt vừa bền vững.
Quản lý vốn chìa khoá thành công cho doanh nghiệp
Cần phải hiểu rõ việc quản lý vốn trong ngành bảo hiểm không chỉ là kiểm soát thu chi mà còn phải hiểu rõ về tài chính và rủi ro. Doanh nghiệp cần cân nhắc trong việc đầu tư bởi nếu đầu từ mạo hiểm vào kênh không an toàn có thể sẽ mất vốn và không đủ tiền trả cho khách hàng. Nhưng nếu không đầu tư thì sẽ không thể giúp tăng trưởng lợi nhuận dẫn đến thua lỗ.
Do đó thông thường các công ty bảo hiểm sẽ chiêu mộ đội ngũ chuyên gia tài chính và toán học (actuary) để tính toán rủi ro và lợi nhuận. Họ sử dụng mô hình thống kê để dự đoán tỷ lệ xảy ra sự kiện bảo hiểm, từ đó xác định số vốn cần dự phòng. Đồng thời, họ phải tuân thủ các quy định pháp luật nghiêm ngặt, như Luật Kinh doanh Bảo hiểm tại Việt Nam, yêu cầu báo cáo tài chính định kỳ và duy trì tỷ lệ an toàn vốn nhất định.
Một ví dụ thực tế là trong đại dịch COVID-19, nhiều công ty bảo hiểm sức khỏe phải chi trả số tiền lớn bất ngờ. Những công ty quản lý vốn tốt, có quỹ dự phòng đủ mạnh, đã vượt qua khó khăn mà không cần vay nợ. Ngược lại, những công ty yếu kém trong quản lý tài chính đã phải đối mặt với nguy cơ phá sản.
Công ty bảo hiểu sử dụng vốn như thế nào?
Cách sử dụng vốn để đảm bảo hoạt động và phát triển là điều công ty bảo hiểm phải suy nghĩ để phân bổ tài chính khoa học đảm bảo cho các mục tiêu khác nhau. Những cách sử dụng vốn chính như:
- Chi trả quyền lợi bảo hiểm: Đây là trách nhiệm cốt lõi của công ty bảo hiểm. Khi khách hàng gặp sự cố được bảo hiểm (như tai nạn giao thông, bệnh nặng, hoặc mất mát tài sản), công ty phải dùng vốn để chi trả theo hợp đồng. Để làm được điều này, họ lập ra các quỹ dự phòng rủi ro – một khoản tiền được tính toán kỹ lưỡng dựa trên xác suất xảy ra sự kiện bảo hiểm. Ví dụ, một công ty bảo hiểm nhân thọ có thể dự trữ hàng trăm tỷ đồng để đảm bảo chi trả cho các trường hợp tử tuất hoặc đáo hạn hợp đồng. Việc quản lý quỹ này đòi hỏi sự cẩn trọng, vì nếu tính toán sai, công ty có thể rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán.
- Đầu tư sinh lời: Vì phí bảo hiểm thường được thu trước, công ty có một lượng vốn nhàn rỗi trong thời gian chờ chi trả. Họ tận dụng cơ hội này để đầu tư vào các kênh tài chính nhằm tăng trưởng tài sản. Các kênh phổ biến bao gồm trái phiếu chính phủ (an toàn, lãi suất ổn định), cổ phiếu (rủi ro cao hơn nhưng lợi nhuận tiềm năng lớn), và bất động sản (dài hạn, giá trị tăng theo thời gian). Ở Việt Nam, nhiều công ty lớn như Bảo Việt hay Manulife đầu tư mạnh vào trái phiếu và ngân hàng để đảm bảo tính thanh khoản. Tuy nhiên, luật pháp yêu cầu họ phải giữ tỷ lệ nhất định trong các kênh an toàn, tránh rủi ro ảnh hưởng đến quyền lợi khách hàng.
- Chi phí vận hành: Một phần vốn được dùng để duy trì hoạt động hàng ngày của công ty. Điều này bao gồm trả lương cho nhân viên, chi phí thuê văn phòng, quảng cáo sản phẩm, và phát triển hệ thống công nghệ. Chẳng hạn, để thu hút khách hàng mới, công ty có thể chi hàng tỷ đồng cho chiến dịch truyền thông hoặc đào tạo đội ngũ bán hàng. Công nghệ cũng là khoản đầu tư lớn, như xây dựng ứng dụng quản lý hợp đồng bảo hiểm trực tuyến, giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng.
- Mở rộng kinh doanh: Để cạnh tranh trong thị trường ngày càng khốc liệt, công ty bảo hiểm thường dùng vốn để phát triển sản phẩm mới hoặc mở rộng quy mô. Ví dụ, một công ty có thể tạo ra gói bảo hiểm kết hợp đầu tư, vừa bảo vệ vừa sinh lời, nhắm đến nhóm khách hàng trẻ tuổi. Họ cũng có thể mở thêm chi nhánh ở các tỉnh thành hoặc hợp tác với ngân hàng để bán bảo hiểm qua kênh bancassurance. Việc mở rộng này đòi hỏi đầu tư ban đầu lớn, nhưng nếu thành công, nó sẽ mang lại nguồn phí bảo hiểm mới đáng kể.
- Dự phòng và nghiên cứu: Một số công ty dành vốn để nghiên cứu thị trường hoặc ứng phó với những tình huống bất ngờ. Chẳng hạn, họ có thể phân tích dữ liệu để dự đoán xu hướng mua bảo hiểm trong tương lai, từ đó điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Ngoài ra, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các công ty bảo hiểm tài sản phải dự phòng thêm vốn để đối phó với thiệt hại từ bão lũ hoặc cháy rừng.
Có thể nói vốn và cách sử dụng vốn có vai trò then chốt trong vận hành và phát triển của doanh nghiệp bảo hiểm. Để làm được điều này phải có sự xem xét cẩn thận, cách giải bài toán lợi nhuận thấu đáo của các chuyên gia tài chính. Do đó khi bạn muốn thành lập công ty chuyên về bảo hiểm cần phải hiểu rõ ràng để vận hành thuận lợi.